Medipol Mega Üniversite Hastanesi Hematoloji Bölümünden Doç. Dr. Ömür Gökmen Sevindik, kanser tedavisinde önemli başarılara imza atan akıllı ilaçlarla ilgili merak edilenler hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Doç. Dr. Ömür Gökmen Sevindik, akıllı ilaçları genellikle kanser ve kanser dışı hastalıklarda kullandıklarını belirtti ve önceden yalnızca tek bir tümör hücresini ve tipini hedef almayan çoğunlukla diğer dokulara da zarar verebilen tedavilerin kullanıldığını aktardı. Ancak akıllı ilaç denildiğinde kast edilenin tek bir hücre ya da tümör tipini hedef alarak onun üzerinde etkisi olan ilaçlar olduğunu kaydetti.
Örnek olarak kemoterapi verildiğinde hedefe yönelik olmadığı ve seçme olanağı olmaması nedeniyle tümörle birlikte sağlıklı erkekte sperm, kadında ise yumurtalık hücresine, hızlı bölünen mide bağırsak mukoza hücrelerine veya saç folikülüne ciddi zarar verebiliyor.
Aynı zamanda ilacın etkinliğini de bir noktada sınırladığını kaydeden Sevindik, akıllı ilacın en büyük avantajının çok daha yüksek etkinlik göstermesi, hastayı sürekli hastaneye gelmek durumunda bırakmaması, yan etki profilinin çok kolay tolere edilebilmesi ve uzun süreli yatışlara neden olmaması olarak gösterdi.
Akıllı ilaç türlerinin çığ gibi arttı
Akıllı ilacın ilk defa 2001’de kullanılmaya başlandığını aktaran Doç. Dr. Sevindik, ilk hedefe dönük ilacın bir kan kanseri türü olan kronik miyeloid lösemi (KML) tedavisinde devrim yaptığını kaydetti. Bu ilaç öncesinde hastalara bir nevi akılsız denilebilen ve hedefe yönelik olmayan kemoterapiler uygulandığını, bazı farklı ilaçların verildiğini dile getiren uzman isim fakat, bunların çok toksik tedaviler olduğunu ve hastaların 5 yıllık zaman içinde %20 ila 30’unu anca yaşatılabildiğini kaydetti.
Ancak KML özelinde bir bozukluk keşfettiklerini ifade eden ve bu bozukluğu tamir edebilecek bir ilaç geliştirdiklerini belirten Sevindik, bu ilacın ilk ele ulaşan en akıllı ilaç olduğunu dile getirdi. Bu gelişmenin ardından özellikle son beş yıl içerisinde, birçok hastalığın genetik temelini, mekanizmasını anladıkça akıllı ilaç türlerinin çığ gibi arttığını kaydetti.
Tümör hücresini direkt öldürüyor
Bunun haricinde kullanılan diğer hedefe yönelik ilaçlar hakkında bilgi veren Doç. Dr. Sevindik, Tirozin kinaz inhibitörlerinin de özellikle hücre içi sinyal yolaklarını etkileyen ancak daha çok genetik bozukluklar için düşünülen küçük molekül ilaçlar olduğunu belirtti. Bu küçük molekül denilen küçük protein yapısındaki ilaçlar özellikle kanser hücresinin yok olmasının önüne geçen mekanizmaları bloke ettiğini aktaran Sevindik, bunların haricinde bağışıklık sisteminde kullanılan immünoterapiyle de başarılı olunduğunu belirtti.
Normal şartlarda mikroplarla savaşan antikorları immünoterapide, tümör hücrelerine yönlendirdiklerini kaydeden Sevindik, bir tümör hücresinin yüzeyinde CD30 bulunduğunu bildiklerini ve ona karşı bir antikor oluşturduklarını söyledi. Bu antikor o antijene bağlandığında normal şartlarda tümörün kaçmak için elinden geleni yapan bağışıklık sistemi hücrelerinin, bu kanser hücrelerini ortadan kaldırdığını kaydeden uzman isim, immünoterapide de pek çok gelişmeler yaşandığını dile getirdi.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu ve tedavisi!
Prof. Dr. Kamburoğlu: Estetik doğal olandır, sonuç doğal değilse estetik de olmaz
Pandemide iki şey arttı: Gebelik ve cinsel isteksizlik