Virüs soruları
Covid 19 virüsünün yüzeylerden bulaşıp bulaşmadığına ilişkin yeni bilgiler kafaları karıştırdı.
Çin’in Tianjin kentinde dondurmada COVID-19 tespit edildi. Tüm ürünlere el konulurken gıda ürünlerinden virüs bulaşıp bulaşmadığı tartışmaları yeniden alevlendi.
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara da bu konuda soru yağmuruna tutuldu. Prof. Dr. Kara sosyal medya hesabından vatandaşlardan gelen soruları yanıtladı:
– Çin’de bir seferde üretilen 4 bin 836 kutu dondurmadan alınan örneklerin üçünde virüs bulunmuş. Öncelikle bu hastalık yapabilecek bir virüs mü?
Çin’de tespit edilen vaka büyük olasılıkla üretim sırasında koronavirüs pozitif birisinden bulaş olmasıyla ilgili. Soğukta bulunduğu için, virüs daha uzun süre kalır. Bulaşa neden olamaz. Dünyada bugüne kadar gıdayla geçiş gösterilmedi. Daha önce Çin’de donmuş balık ürünlerinde de virüs tespit edildi, ancak benzer şekilde hiç geçiş yaşanmadı.
– Gıda ile geçiş olmadı diyorsunuz ama bilindiği gibi koronavirüsün yarasa çorbasından yayıldığı söyleniyor.
Bu virüsün ana kaynağı yarasa. Önce başka bir türe geçmiş ve o türden de insanlara atlamış gibi görünüyor. Ancak bulaş büyük olasılıkla o canlılarla yakın temasta bulunma ile gerçekleşmiş. Elimizdeki bilgilerle ancak tahminde bulunuyoruz. Kesin şu şekilde yayıldı diyemiyoruz.
– Ekmek satan kişi sigara içerken eli ağzına değiyor sonra elini ekmeğe değdiriyor. Bu kişide korona varsa ve o ekmeği yersem bana korona geçer mi?
Öncelikle eğer süre çok kısa olursa, siz elinizle aynı noktaya dokunur ve sonrasında da göz, burun veya ağzınıza götürürseniz risk olabilir. Yine de bu şekilde geçişi destekleyen yeterli bilimsel bir veri yok. Elinizi yıkadığınız dezenfekre ettiğiniz anda risk kalmaz.
– Maske başta bu kadar önemli değildi neden?
Ülkemizde vaka sayısı çok çok azdı, bulgusu olanların da çok büyük kısmı başka nedenlere bağlıydı ve bunlarnı maske takması öneriliyordu. Vaka sayısı artınca belirti göstermeyenlerin de maske takması önerildi. Bu şekilde virüsün bulaşını önlemeye çalışıldı.
Kargodan bulaşır mı?
– Aşı yapılıyor ama bulaş hızı düşmedi. Neden?
Süreç daha yeni başlıyor da ondanç Aşıların etkisini öncelikle büyüklerimize iki dozu yaptıktan sonra hasta sayıları ve kayıplarımızda düşme olarak göreceğiz.
– Kargo dan virüs bulaşır mı?
Bugüne kadar kargo veya paketle virüs geçişini gösteren herhangi bir bilimsel veri benim bildiğim veya görebildiğim kadarıyla yok.
– Aşı yaptığınız kobayların sonuçlarını iyi araştırın, sonuçları toplumla paylaşın.
Tıp biliminde aşı. enfeksiyon hastalıklarından korunmada en etkili yöntemimiz. O nedenle uygulanmasını desteklememiz gerek.. Kesinlikle hem uygulama sayıları, hem de ortaya çıkan tüm istenmeyen etkiler ve korunma oranlarına yönelik bilgiler paylaşılmalı.
Virüs yapay mı?
– Bu virüs yeni dünya düzeni için insan eliyle mi ortaya çıkarıldı? Evet ya da hayır
Kesin bir cevap vermek mümkün değil. Bilimsel olarak laboratuvarda geliştirilebilir mi? Olasılığı var ancak bu virüsün doğadan kaynaklı olma ihtimali kat be kat yüksek. Çünkü bazı yapısal özelliklerinin laboratuvarda geliştirilmesi pek mümkün görünmüyor.
– Muhtemelen test kitleri sıkıntı. Herkes pozitif çıkabiliyor.
PCR testleri ile yanlış olarak pozitif çıkma ihtimali eğer örnek düzgün alındı ise ortamdan kirlenme yok ise çok olası değil.
– Aşı olduğumuz takdirde maske takımını devam ettirmeli miyiz? Ayrıca 1. dozdan itibaren koruma sağlıyor mu yoksa 2. dozla birlikte mi koruma dönemi başlıyor? Siz de aşı oldunuz. Bir semptom yaşandı mı?
Korunmanın ikinci dozdan 7 gün sonra başladığını kabul ediyoruz. Maske takmaya devam etmeliyiz. Ağır hastalık ve yoğun bakıma yatmadan koruma çok yüksek. Kişisel olarak bende istenmeyen etki olmadı.
– Diğer ülkeler kronik hastaları ilk aşamada aşılarken siz neden kronik hastaları son aşamaya koydunuz?
Zaman içerisinde hastalıkla ilgili en önemli risk faktörünün yaş olduğu ortaya çıktı. Yaş hastalıklardan da daha ön planda. Ayrıca çok uzun süredir büyüklerimiz en çok özveri istenen gruplardan. İlk öncelik doğal olarak büyüklere verildi ve doğru bir karardır.
Prof. Oğuztürk: Sinovac aşısı ağır hastalıktan yüzde 100 koruyor